Tiểu đường là một trong những bệnh mạn tính phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng có nhiều loại tiểu đường khác nhau, trong đó phổ biến nhất là Tiểu đường Type 1 và Tiểu đường Type 2. Việc phân biệt rõ hai loại này là rất quan trọng để có phương pháp điều trị và quản lý bệnh hiệu quả.

1. Phân biệt theo cơ chế bệnh sinh

Dù cả hai loại đều gây tăng đường huyết, nhưng nguyên nhân gốc rễ lại hoàn toàn khác nhau.

• Tiểu đường Type 1: Đây là một bệnh tự miễn. Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào beta ở tuyến tụy – nơi sản xuất insulin. Do đó, cơ thể không thể sản xuất đủ insulin để đưa đường vào tế bào, dẫn đến đường huyết tăng cao.
  • Đặc điểm: Thường khởi phát đột ngột ở trẻ em, thanh thiếu niên hoặc người trẻ. Bệnh nhân phụ thuộc hoàn toàn vào insulin tiêm ngoài.
• Tiểu đường Type 2: Đây là một bệnh do kháng insulin và suy giảm chức năng tuyến tụy. Ban đầu, cơ thể vẫn sản xuất insulin, nhưng các tế bào lại không sử dụng insulin một cách hiệu quả (kháng insulin). Lâu dần, tuyến tụy bị “kiệt sức” và giảm khả năng sản xuất insulin, khiến đường huyết tăng cao.
  • Đặc điểm: Thường khởi phát từ từ ở người lớn, có liên quan chặt chẽ đến lối sống (ít vận động, ăn uống không lành mạnh, béo phì). Bệnh có thể được kiểm soát bằng thay đổi lối sống, thuốc uống hoặc kết hợp tiêm insulin.

2. Các xét nghiệm giúp phân biệt và chẩn đoán

Để phân biệt chính xác hai loại tiểu đường, bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu.

Xét nghiệm cơ bản (Phát hiện bệnh)

• Xét nghiệm đường huyết đói: Đo lượng đường trong máu sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ.
• Xét nghiệm HbA1c: Phản ánh mức đường huyết trung bình trong 3 tháng gần nhất.
• Xét nghiệm dung nạp glucose đường uống (OGTT): Đo đường huyết sau khi uống một lượng glucose nhất định.

Ý nghĩa: Các xét nghiệm này giúp xác định liệu bạn có mắc tiểu đường hay không, nhưng không thể phân biệt được loại nào.

Các xét nghiệm chuyên sâu (Phân biệt Type)

• Xét nghiệm kháng thể tự miễn (Autoantibody Test): Đây là xét nghiệm quan trọng nhất để chẩn đoán Tiểu đường Type 1. Bác sĩ sẽ tìm kiếm các kháng thể đặc trưng (như GAD65, ICA, IA-2A) trong máu. Nếu có kháng thể, khả năng cao là bạn mắc tiểu đường Type 1.
• Xét nghiệm nồng độ C-Peptide: C-Peptide là một sản phẩm phụ được tạo ra cùng với insulin. Xét nghiệm này giúp đánh giá khả năng sản xuất insulin của tuyến tụy.
  • Type 1: Mức C-Peptide rất thấp hoặc không có, vì tuyến tụy không sản xuất insulin.
  • Type 2: Mức C-Peptide bình thường hoặc cao, đặc biệt ở giai đoạn đầu, do cơ thể đang cố gắng sản xuất nhiều insulin hơn để bù đắp cho tình trạng kháng insulin.

Kết luận

Việc nhận biết đúng loại tiểu đường không chỉ giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp (ví dụ: bệnh nhân Type 1 cần tiêm insulin ngay lập tức), mà còn giúp người bệnh hiểu rõ hơn về tình trạng của mình để quản lý cuộc sống tốt hơn.

Bảng giá các gói xét nghiệm

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết nhé!

Trung tâm Xét nghiệm Y khoa Phong Châu
Địa chỉ: 01 Phong Châu, Phường Thuận Hoá, Thành phố Huế
Điện thoại: 0234 385 7077
Hotline/Zalo: 090 114 2226
Website: www.phongchaulab.com